Acinié
Crataegus monogyna
Rosaceae
Àutri noum : Acinas, Aubrespin, Poumetié, Peretié, Peto-fouirié.
Noms en français : Aubépine à un style, Bois de mai.
Descripcioun :L'acinié fai proun de flour blanco à la primo, pièi porto de pichot fru rouge, lis acino vo poumeto.
Usanço :Li flour e li fru soun vertuouso contro l'ipertesuro e pèr lou bato-cor : "La flour, n'i'a que n'en prenon pèr faire toumba la tensioun" (P. Pavon in O. Madon, op.cit. p. 58). Faire uno tisano emé un cuié de flour secado pèr tasso. Èi peréu uno planto sedativo : "Se metié dins lou biberoun deis enfant quand èron pichounet pèr li faire dourmi" (M. Duplan Ibid.)."Dins lou tèms, sis ensertavon sus leis acinié de peros, de gnèspous [...] nautre l'avèn agu fa. O, o, sus lei bouishoun, lou gnespoulié prenié bèn aqui, [...] la souleto cauvo es que mounto pas aut" (in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.).
Port : Aubret
Taio : 1 à 6 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Crataegus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 10 à 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Abriéu à Juliet
Liò : Roucaio
- Sebisso
- Relarg à jóuinis aubret
- Óuriero de bos
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Crataegus monogyna Jacq., 1775
Estranglo-loup
Aconitum lycoctonum
Ranunculaceae
Àutri noum : Tuo-loup, Toro-jauno, Fueio-de-pesou, Touàra, Acounit.
Noms en français : Aconit tue-loup, Coqueluchon jaune.
Descripcioun :Planto renadivo proun grando qu'a de fueio bèn verdo e telado. Li flour soun d'un jaune palinèu emé un casco que resto estré à la baso (au contro de Aconitum anthora). La subsp. presentado eici, ié dison vulparia.
Usanço :L'estranglo-loup es uno planto di proun empouisounanto. Caup d'alcalouïdo (l'acounitino) que paraliso lou cors e majamen l'alenamen, ço que douno la mort. A passa tèms se n'en servié pèr tua li loup e li rèinard e peréu, coume lou rapourto Mistral (TdF), contro li pesou (Fueio-de-pesou). Bèn dousado, a pamens d'ùni prouprieta interessanto (vèire çai-souto).
Port : Grando erbo
Taio : 0,5 à 1,2 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Aconitum
Famiho : Ranunculaceae
Ordre : Ranunculales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 2,5 à 3 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 1200 à 2300 m
Aparado : Noun
Remarco :
Juliet à avoust
Liò : Bos fres
- Prado à rousèu
- Ribo d'aigo
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Aconitum lycoctonum L., 1753